Cờ vua là một trò chơi trí tuệ đối kháng (Abstract Strategy Game) nổi tiếng toàn cầu, ngày càng được yêu thích tại Việt Nam. Bên cạnh cờ tướng, cờ vua thu hút đông đảo người chơi nhờ chiến thuật sâu sắc và lối chơi kịch tính. Nếu cờ tướng phổ biến ở châu Á, thì cờ vua lại được phương Tây đặc biệt tôn sùng. Bài viết này của Sunwin sẽ hướng dẫn bạn cách chơi cờ vua đơn giản nhất từ A-Z.
Lịch sử hình thành cờ vua
Cờ vua bắt nguồn từ một trò chơi cổ của Ấn Độ trước thế kỷ 6, sau đó lan sang Ba Tư. Người Hồi giáo tiếp tục phổ biến trò chơi này và đưa nó vào châu Âu, nơi cờ vua dần hoàn thiện và phát triển mạnh vào thế kỷ 15. Đến nửa cuối thế kỷ 19, các giải đấu cờ vua hiện đại xuất hiện, với Giải vô địch cờ vua thế giới đầu tiên tổ chức năm 1886. Từ những năm 1970, máy tính bắt đầu được sử dụng để phân tích chiến thuật và nước đi. Đến giữa thập niên 1990, các trò chơi cờ vua trên máy tính trở nên phổ biến, mở ra kỷ nguyên mới cho bộ môn này.
Kiến thức cơ bản về cờ vua
Cờ vua không phải là trò chơi đơn giản, để chơi tốt và phát triển kỹ năng, bạn cần nắm vững kiến thức cơ bản và rèn luyện để xây dựng phong cách chơi riêng.
Cách xếp các quân cờ
Bố trí quân cờ đúng cách là bước đầu tiên mà mọi kỳ thủ cần biết. Bàn cờ vua có 64 ô, gồm 8 cột (ký hiệu từ a đến h) và 8 hàng (đánh số từ 1 đến 8), với các ô đen và trắng xen kẽ.
Mỗi người chơi cờ vua đều sẽ sở hữu 16 quân cờ:
- 1 quân Vua
- 1 quân Hậu
- 2 quân Xe
- 2 quân Tượng
- 2 quân Mã
- 8 quân Tốt
Cách xếp cờ đúng:
1. Xác định hướng bàn cờ: Đặt bàn sao cho ô ở góc dưới bên phải của mỗi đấu thủ là ô trắng (hoặc ô màu sáng).
2. Xếp hàng đầu (hàng 1 đối với trắng, hàng 8 đối với đen):
- Hai quân Xe đặt ở góc (a1, h1 cho trắng; a8, h8 cho đen).
- Hai quân Mã đặt cạnh Xe (b1, g1 cho trắng; b8, g8 cho đen).
- Hai quân Tượng đặt cạnh Mã (c1, f1 cho trắng; c8, f8 cho đen).
- Quân Hậu đặt vào ô cùng màu với nó (Hậu trắng ở ô trắng d1, Hậu đen ở ô đen d8).
- Quân Vua đặt vào ô còn lại trên hàng đầu (e1 cho trắng, e8 cho đen).
3, Xếp hàng thứ hai (hàng 2 cho trắng, hàng 7 cho đen): Đặt toàn bộ 8 quân Tốt lên hàng này.
Nguyên tắc di chuyển của các quân cờ
Cờ vua là môn thể thao trí tuệ, đòi hỏi sự linh hoạt trong chiến thuật. Hiểu rõ cách di chuyển của từng quân cờ là nền tảng để chơi tốt.
1. Quân Tốt
- Di chuyển thẳng một ô mỗi lượt, riêng nước đi đầu tiên có thể tiến hai ô.
- Bắt quân theo đường chéo phía trước. Không thể đi lùi hoặc bắt quân trực tiếp phía trước.
- Nếu bị chặn trước mặt, quân Tốt không thể di chuyển.
2. Quân Mã
- Di chuyển hai ô theo một hướng (dọc hoặc ngang), sau đó rẽ 90 độ và tiến thêm một ô.
- Quân mã là quân duy nhất có thể nhảy qua quân khác.
3. Quân Tượng
- Mỗi người chơi có hai quân Tượng: một ở ô trắng, một ở ô đen.
- Chỉ di chuyển theo đường chéo trên các ô cùng màu với vị trí ban đầu.
- Có thể đi qua các ô trống hoặc bắt quân đối thủ tại ô mà nó đến.
4. Quân Xe
- Di chuyển theo hàng ngang hoặc cột dọc, không bị giới hạn về số ô.
- Không thể nhảy qua quân khác.
5. Quân Hậu
- Kết hợp cách di chuyển của quân Xe và quân Tượng.
- Có thể đi ngang, dọc và chéo, miễn là không bị cản.
- Bắt quân theo quy tắc giống Xe và Tượng.
6. Quân Vua
- Có thể đi lên, xuống, sang ngang hoặc chéo, nhưng chỉ một ô mỗi lượt.
- Khi bị đối phương tấn công, gọi là “chiếu”. Nếu không thể thoát khỏi chiếu, người chơi thua cuộc (chiếu hết).
Cách chơi cờ vua cho người mới bắt đầu
Nguyên tắc quan trọng nhất trong cờ vua là bảo vệ Vua của mình và tìm cách chiếu hết đối thủ. Một ván cờ có thể kết thúc theo bốn cách: Chiếu hết, Cờ hòa, Chịu thua hoặc Hết giờ.
Chiếu hết (Checkmate)
Chiếu hết xảy ra khi Vua bị chiếu và không còn nước đi hợp lệ để thoát. Khi đó, ván cờ kết thúc và người bị chiếu hết thua cuộc.
Ba cách để ngăn chặn chiếu hết:
- Di chuyển quân Vua đến một ô an toàn
- Chặn nước chiếu bằng cách đặt quân cờ khác vào đường tấn công.
- Bắt quân đang chiếu nếu có thể.
Cờ hòa (Draw)
Ván cờ có thể hòa khi:
- Người chơi không bị chiếu nhưng cũng không có nước đi hợp lệ (Thế cờ bí – Stalemate).
- Một thế cờ được lặp lại ba lần (dù không liên tiếp).
- 50 nước đi liên tiếp không có bên nào bắt quân hay di chuyển Tốt.
- Hai người chơi đồng ý hòa.
Chịu thua và hết giờ
- Một người chơi có thể đầu hàng nếu không còn cơ hội chiến thắng.
- Nếu một kỳ thủ hết thời gian mà đối phương vẫn còn thời gian, họ sẽ thua cuộc.
Mỗi ván cờ, dù thắng hay thua, đều là cơ hội để rèn luyện và nâng cao kỹ năng chiến thuật!
Kết luận
Mỗi ván cờ vua là một thử thách trí tuệ. Để làm chủ trò chơi, bạn cần hiểu rõ luật chơi và nắm vững cách giành chiến thắng. Hy vọng bài viết trên của Sunwin đã cung cấp thông tin đầy đủ, dễ hiểu về cách chơi cờ vua cho người mới bắt đầu. Chúc bạn có những ván cờ thú vị và không ngừng nâng cao kỹ năng