Hướng dẫn cách chơi cờ Shogi đơn giản cho người mới

Shogi là trò chơi cờ truyền thống của Nhật Bản, nổi tiếng với chiều sâu chiến thuật và tư duy logic. Nhiều người tin rằng chơi Shogi giúp rèn luyện trí thông minh, khả năng suy luận và phản xạ nhanh. Nhờ đó, trò chơi này thu hút đông đảo người yêu thích cờ chiến thuật. Bài viết dưới đây của Sunwin sẽ hướng dẫn bạn cách chơi cờ Shogi cơ bản một cách đơn giản và hiệu quả.

Cờ Shogi là gì?

Shogi, hay còn gọi là “Tướng kỳ” hoặc “Cờ Nhật Bản”, là môn cờ truyền thống của Nhật Bản. Luật chơi xoay quanh mục tiêu bắt Vua của đối phương để giành chiến thắng.

Thoạt nhìn, Shogi mang nét tương đồng với cờ Vua vì mỗi hàng có tám quân, và với cờ Tướng vì bàn cờ gồm ba hàng quân. Điều này không quá ngạc nhiên, vì cả ba đều bắt nguồn từ cờ cổ Ấn Độ. Tuy nhiên, Shogi có những quy tắc độc đáo, tạo nên trải nghiệm chiến thuật hoàn toàn khác biệt.

Bộ cờ Shogi

1. Bàn cờ

Bàn cờ Shogi có kích thước 9×9, gồm 81 ô vuông đồng màu, thường làm từ gỗ hoặc nhựa cứng. Ba hàng đầu tiên của mỗi bên được gọi là “Sân nhà”, ba hàng cuối của đối thủ là “Sân địch”. Khu vực trung tâm là nơi diễn ra những pha giao tranh căng thẳng nhất.

2. Cách di chuyển:

• Vua: Đi một ô theo mọi hướng.
• Tướng vàng: Đi một ô theo mọi hướng, trừ hai ô chéo về sau (tổng 6 hướng).
• Tướng bạc: Đi một ô theo bốn đường chéo và một ô thẳng lên trước (tổng 5 hướng). Sau khi đã phong cấp thì di chuyển như Tướng vàng.
• Tượng: Đi không giới hạn số ô theo đường chéo, miễn là không bị chặn. Sau khi phong cấp, có thể đi thêm một ô ngang, dọc và chéo như Vua.
• Xe: Đi không giới hạn số ô theo đường ngang hoặc dọc. Sau khi phong cấp, có thể đi thêm một ô chéo như Vua.
• Mã: Đi theo hình chữ L, nhưng chỉ tiến lên trước (2 cách di chuyển). Có thể nhảy qua quân khác. Khi đến hàng 8 hoặc 9, bắt buộc phong cấp, lúc này di chuyển như Tướng vàng.
• Hương xa: Chỉ tiến thẳng phía trước. Sau khi đã phong cấp thì di chuyển như Tướng vàng.
• Tốt: Chỉ tiến một ô phía trước. Sau khi đã phong cấp thì di chuyển như Tướng vàng.

3. Cách xếp bàn cờ Shogi

Mỗi bên có 20 quân cờ sắp xếp như sau:

• Hàng cuối cùng: Trung tâm là Vua, từ trong ra ngoài lần lượt là Tướng vàng, Tướng bạc, Mã và Hương xa.
• Hàng thứ hai: Xe đặt bên phải, trên Mã phải. Tượng đặt bên trái, trên Mã trái.
• Hàng thứ ba: 9 quân Tốt xếp hàng ngang trên cùng.

Cách chơi cờ Shogi

1. Sắp xếp bàn cờ

Mỗi người chơi nhận 20 quân cờ, sắp xếp theo quy tắc đã đề cập. Mặt đen của quân cờ hướng lên trên, đầu nhọn chỉ về phía đối thủ. Hai bên được gọi là Đen (Sente) và Trắng (Gote), cách gọi này chỉ để phân biệt lượt đi, không liên quan đến màu quân cờ.

2. Giai đoạn khai cuộc

Người chơi Đen đi trước, sau đó đến lượt Trắng. Hai bên thay phiên nhau theo luật. Các quân cờ phải di chuyển đúng theo quy tắc của chúng.

3. Luật ăn quân

Quân cờ có thể ăn quân đối thủ nếu di chuyển đến ô có quân địch. Quân bị ăn sẽ bị loại khỏi bàn cờ nhưng có thể được tái sử dụng theo luật Thả quân.

4. Luật thả quân

Luật này là điểm độc đáo của Shogi:

• Khi đến lượt, bạn có thể đặt một quân cờ đã ăn được vào bất kỳ ô trống nào trên bàn cờ, dưới dạng chưa phong cấp.
• Quân thả xuống không thể ăn quân ngay lập tức hay phong cấp trong nước đi đó.
• Quân thả phải có khả năng di chuyển hợp lệ sau đó, nên Tốt, Mã, Hương xa không được thả vào hàng cuối cùng (vì không thể tiến). Mã cũng không được thả vào hàng 8.
• Tốt không được thả vào cột dọc đã có một Tốt cùng phe chưa phong cấp. Nếu tất cả 5 quân Tốt của bạn vẫn chưa phong cấp, bạn không thể thả thêm Tốt.
• Quân Tốt có thể thả để chiếu Vua nhưng không được chiếu hết. Các quân khác có thể thả và chiếu hết.

5. Luật phong cấp

Vùng phong cấp là ba hàng cuối của đối thủ. Khi một quân cờ đi vào vùng này, dù chỉ thoáng qua, nó có quyền phong cấp nhưng không bắt buộc.

• Khi phong cấp, quân cờ lật mặt đỏ và có khả năng di chuyển mới.
• Nếu một quân cờ đã phong cấp bị ăn, nó sẽ trở lại trạng thái ban đầu với mặt đen.

6. Luật chiếu và chiếu hết

• Khi một quân đe dọa ăn Vua ở lượt đi tiếp theo, đó gọi là “Chiếu Vua”. Người chơi phải tìm cách bảo vệ Vua bằng cách di chuyển, chặn hoặc bắt quân chiếu.
• Nếu không thể thoát chiếu, đó gọi là “Chiếu hết” và ván cờ kết thúc.

7. Kết thúc ván cờ

Người chơi thắng khi ép Vua đối thủ vào thế chiếu hết. Một người cũng có thể nhận thua nếu thấy không thể xoay chuyển tình thế hoặc bị xử thua khi đi nước cờ không hợp lệ.

8. Trường hợp hòa

Ván cờ có thể kết thúc hòa trong ba trường hợp:

• Lặp lại nước đi: Nếu cùng một thế cờ lặp lại bốn lần liên tiếp (bao gồm cả chiếu Vua), ván đấu sẽ hòa.
• Hai Vua cùng tồn tại: Khi chỉ còn hai quân Vua trên bàn, ván cờ sẽ hòa. Nếu vẫn còn quân khác, điểm số sẽ được tính: Xe và Tượng 5 điểm, các quân khác 1 điểm. Bên nào dưới 24 điểm bị xử thua, nếu cả hai bên dưới 24 điểm thì hòa.
• Thỏa thuận hòa: Nếu cả hai người chơi đồng ý kết thúc ván đấu.

Mẹo chơi Shogi hiệu quả

• Xây lâu đài bảo vệ Vua: Một trong những chiến thuật quan trọng nhất của Shogi là xây “lâu đài” phòng thủ để bảo vệ Vua. Không nên để Vua ở vị trí ban đầu quá lâu, vì dễ bị chiếu hết. Ba kiểu lâu đài phổ biến là Mino Castle, Yagura Castle và Anaguma Castle.
• Sử dụng Xe linh hoạt: Xe là quân cờ mạnh nhờ khả năng di chuyển linh hoạt. Không nên đặt Xe gần Vua, vì đối thủ có thể chiếu bắt đôi, buộc bạn phải hy sinh Xe để bảo vệ Vua.
• Mở đường cho Tượng: Tượng thường bị kẹt ở hàng thứ hai. Hãy tiến một quân Tốt để khai thông đường chéo, nhưng cần tính toán để chiếm ngay vị trí chiến lược. Đảm bảo rằng quân Tượng của đối thủ không đe dọa Vua khi bạn mở đường.
• Luyện tập thường xuyên: Chơi Shogi thường xuyên giúp bạn đối mặt với nhiều lối chơi khác nhau, từ đó rút ra bài học và cải thiện kỹ năng. Càng thực chiến nhiều, bạn càng nâng cao khả năng đọc thế cờ và phản ứng linh hoạt.

Kết luận

Hy vọng bài viết này của Sunwin giúp bạn nắm vững cách chơi cờ Shogi – môn cờ trí tuệ truyền thống của Nhật Bản. Để chơi tốt, bạn cần luyện tập thường xuyên, làm quen với các chiến thuật phòng thủ, tấn công và tận dụng tối đa lợi thế của từng quân cờ. Hãy thực hành nhiều để rèn kỹ năng, nâng cao tư duy chiến thuật và tìm ra phong cách chơi phù hợp nhất cho mình!